ပစ္သတ္ခံရေသာ ေက်ာင္းသူ၏ ဖခင္ေပၚ တရားစြဲဆိုျခင္း ႐ုပ္သိမ္းေပးရန္ လူ႔အခြင့္ေရးအဖြဲ႔ ေတာင္းဆို

၂၀၁၂ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁၃ ရက္ အစိုးရတပ္ ခမရ ၃၈၉ ရဲ့ ပစ္သတ္ခံရတဲ့ အသက္ ၁၄ ႏွစ္အရြယ္ နဝမတန္းေက်ာင္းသူ မဂ်ာဆုိင္းအိန္

လြန္ခဲ့သည့္ ၂ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕မွ ကုိးတန္းေက်ာင္းသူ ေသဆံုးမႈကုိ တုိင္ၾကားခဲ့သူ ဖခင္ ဦးဘရန္ေရွာင္ အား တရားစြဲမႈမွ ရုပ္သိမ္းေပးရန္ Fortify Rights အဖြဲ႔ အပါအဝင္ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔မ်ားက သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကုိ ဒီဇင္ဘာလ ၁၈ ရက္က ေတာင္းဆုိလုိက္သည္။

၂၀၁၂ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁၃ ရက္က ဖားကန္႔ၿမိဳ႕ ေမွာ္ဝမ္းရပ္ကြက္ အုပ္စု (၁) ဆြတ္ငုိင္ယန္ေက်းရြာ (Sut Ngai Yang) မွ အသက္ ၁၄ ႏွစ္အရြယ္ နဝမတန္းေက်ာင္းသူ မဂ်ာဆုိင္းအိန္ အား ပစ္ခတ္ခဲ့ေသာ အစုိးရ စစ္တပ္က အသက္ ၄၉ ႏွစ္ ဦးဘရန္ေရွာင္ကုိ တရားစြဲဆုိမႈမွ ရုပ္သိမ္း ေပးပါရန္ အိတ္ဖြင့္ေပးစာေပးပုိ႔၍ ေတာင္းဆုိလုိက္ျခင္း ျဖစ္သည္။

ဒီဇင္ဘာလ ၈ ရက္က သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ထံ စာမ်က္ႏွာ ၄ မ်က္ႏွာပါရွိေသာ အိတ္ဖြင့္စာကုိ Fortify Rights လူ႔အခြင္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အဖြဲ႔ႀကီး၊ လူ႔အခြင့္အေရး အတြက္ ဆရာဝန္မ်ားအဖြဲ႔တုိ႔ အပါအဝင္ အဖြဲ႔အစည္း ၆ ဖြဲ႔တုိ႔က ဒီဇင္ဘာလ ၁၈ ရက္မွာ ထုတ္ျပန္လုိက္သည္။

“ဦးဘရန္ေရွာင္ကုိ ျပစ္မွႈနဲ႔ တရားစြဲတာဟာ ျမန္မာစစ္တပ္၊ တရားစီရင္ေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္တုိ႔ အတြင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရးကို လ်စ္လ်ဴရွႈတဲ့ အစဥ္အလာ တစ္ရပ္ကို မီးေမာင္းထုိး ေဖာ္ျပေနပါတယ္” ဟု Fortify Rights ၏ အမွႈေဆာင္ဒါရုိက္တာ Matthew Smith ကေျပာသည္။

“အာဏာပုိင္ေတြဟာ ျပစ္မွႈေတြ က်ဴးလြန္ၾကတဲ့ စစ္သားေတြကို အျပစ္ေပးသင့္တာပါ။ ဦးဘရန္ေရွာင္ လိုမ်ိဳး အမွန္တရားနဲ႔ တရားမွ်တမွႈအတြက္ ၾကိဳးပမ္း ေနၾကသူေတြကုိ လက္တံု႔ျပန္ရမွာ မဟုတ္ပါဘူး” ဟု ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားသည္။

Fortify Rights အဖြဲ႔က ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လမွ စက္တင္ဘာလအတြင္း မဂ်ာဆုိင္းအိန္ ေသဆံုးမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဖခင္ျဖစ္သူႏွင့္ မ်က္ျမင္သက္ေသ ၅ ဦးတုိ႔ကုိ ေမးျမန္းျခင္းႏွင့္ ဗီဒီယုိ၊ ဓါတ္ပံု သက္ေသ အေထာက္အထားမ်ားႏွင့္ တရားရံုးတြင္ တင္ျပခဲ့ေသာ စာတမ္းမ်ားကုိ ျပန္လည္ဆန္းစစ္ခဲ့သည္။

မဂ်ာဆုိင္းအိန္ ေသဆံုးမႈသည္ ျမန္မာအစုိးရ စစ္တပ္တြင္ တာဝန္ရွိေၾကာင္း Fortify Rights က ယံုၾကည္ေနၿပီး ဦးဘရန္ေရွာင္အား တရားစြဲဆုိထားမႈသည္ မျဖစ္ထုိက္သည့္ ကိစၥျဖစ္ေၾကာင္း ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားသည္။

သမီးေသဆံုးမႈကုိ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ ၁ ရက္က ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ဳိးသားလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မတီထံ တုိင္တန္းခဲ့မႈတြင္ မမွန္မကန္ တုိင္တန္းသည္ဟု ဆုိကာ ဦးဘရန္ေရွာင္အား ျပစ္မႈဥေပဒ ပုဒ္မ ၂၁၁ ျဖင့္ အစုိးရ၏ ဒုစစ္ဆင္ေရးမွဴး ဗုိလ္မွဴး ဇာနည္မင္းပုိက္ က ဖားကန္႔ၿမိဳ႕နယ္ တရားရံုးတြင္ တရားစြဲခဲ့သည္။

အစုိးရ၏ စစ္အင္အား ၈၀ ခန္႔ပါဝင္ေသာ ခမရ ၃၈၉ စစ္ေၾကာင္းသည္ အခင္းျဖစ္ပြားသည့္ေန႔က ေမွာ္ဝမ္း ရပ္ကြက္တြင္ နားေနခဲ့ၿပီး ညေနပုိင္း ၄ နာရီခန္႔တြင္ ရြာျပင္ထြက္ရန္ ျပင္ဆင္ေနစဥ္ ေပါက္ကြဲသံ ၾကားသျဖင့္ KIO တပ္မ်ားဟု ထင္မွတ္ကာ ယင္းရြာအတြင္း ပရမ္းပတာ ပစ္ခတ္ခဲ့သည္ဟု ဦးဘရန္ေရွာင္၏ တိုင္ၾကားစာတြင္ ပါရွိသည္။

၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၉ ရက္က ပထမဆံုး ရံုးခ်ိန္းတြင္ တရားလုိ ဒုစစ္ဆင္ေရးမွဴး ဗုိလ္မွဴး ဇာနည္မင္းပုိက္က မဂ်ာဆုိင္းအိန္ ေသဆံုးမႈသည္ စစ္တပ္က ပစ္ခတ္၍ ေသဆံုးျခင္းမဟုတ္ဘဲ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဖြဲ႕ (KIA) ၏ မုိင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု တရားရံုးတြင္ ထြက္ဆုိခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

Mr Matthew Smith က “ဒီလုိ မမွ်တမွႈကုိကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းဖုိ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္မွာ တာဝန္ရွိေပမဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ ဟာ အခုအခ်ိန္အထိ တိတ္ဆိတ္ေနတုန္းပါပဲ” ဟု ဆုိသည္။ “ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ဦးဘရန္ေရွာင္ရဲ႕ အမွႈကုိ စံုစမ္းစစ္ေဆးျပီး ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိျခင္းအားျဖင့္ သူတုိ႔ရဲ႕ လုပ္ပုိင္ခြင့္တာဝန္ကုိ ေက်ပြန္ေအာင္ ျဖည့္ဆည္းဖုိ႔ သိပ္ျပီးေတာ့ ေနာက္မက်ေသးပါဘူး” ဟု သူက ေျပာခဲ့သည္။

ဦးဘရန္ေရွာင္ကုိ ၂ ႏွစ္ ေက်ာ္ၾကာ တရားစြဲမႈခဲ့ေသာ တရားလုိ ဗုိလ္မွဴး ဇာနည္မင္းပုိက္သည္ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ရံုးခ်ိန္းသာ ေရာက္လာၿပီးေနာက္ပုိင္း ယခုထိ ရံုးခ်ိန္းေပါင္း ၄၈ ႀကိမ္ေျမာက္ထိ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕နယ္ တရားရံုးသုိ႔ ေရာက္လာျခင္း မရွိသျဖင့္ အမႈစစ္ေဆးျခင္းမရွိဘဲ ရံုးခ်ိန္းသာ တက္ေနရသည္ဟု ဦးဘရန္ေရွာင္ က ေျပာသည္။

“တရားလုိရဲ႕ လိပ္စာေတာင္မေတြ႔ေတာ့လုိ႔ ရွာေနတုန္း။ သူ႔ကုိ ေခၚလုိ႔ မရျဖစ္ေနတယ္။ က်ေနာ္အေနနဲ႔ အမွန္တရား ဘက္ကေန စစ္ေဆးေပးရင္ေတာ့ က်ေနာ္ကို စြဲထားတဲ့အမႈကလည္း သူ႔အလုိလုိ ပ်က္ပယ္ သြားမယ္လုိ႔ ယံုၾကည္တယ္” ဟု ဦးဘရန္ေရွာင္ က ေျပာသည္။ လာမည့္ ဒီဇင္ဘာလ ၃၀ ရက္တြင္ ၄၉ ႀကိမ္ေျမာက္ ရံုးခ်ိန္းကုိ ထပ္မံ ေပးထားသည္ဟု သိရသည္။

ဒီဇင္ဘာလ ၆ ရက္က ဦးဘရန္ေရွာင္ႏွင့္ မဂ်ာဆုိင္းအိန္ ေသဆံုးမႈအတြက္ ျဖစ္ရပ္မွန္ ေဖာ္ထုတ္ေရး ေကာ္မတီတုိ႔က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ သတင္းစားရွင္းလင္းပြဲ ျပဳလုပ္၍ အစုိးရက ေကာ္မရွင္ တစ္ရပ္ဖြဲ႔စည္းကာ သမီးေသဆံုးမႈကုိ စံုစမ္းစစ္ေဆးေပးရန္ ေတာင္းဆုိခ့ဲသည္။

တရားဥပေဒ စုိးမုိးေရးႏွင့္ ေအးခ်မ္းတည္ၿငိမ္ေရးေကာ္မရွင္ ဥကၠဌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ထံ တုိင္ၾကားခဲ့ေသာ္လည္း ယေန႔ထိ မည္သုိ႔ အေၾကာင္းျပန္လာျခင္း မရွိေသးေပ။

Posted in: သတင္း