တုိင္းရင္းသားနယ္ေျမမ်ားတြင္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား ဆက္လက္ရွိေနေသး

 ႏို၀င္ဘာ ၁၂၊ “Attacks on Peace” ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား ဆက္လက္ရိွေနေသးေၾကာင္း ထိုင္းႏိုင္ငံ ခ်င္းမုိင္တကၠသုိလ္၌ ေဆြးေႏြးပြဲျပဳလုပ္

တိုင္းရင္းသားေဒသ ကခ်င္၊ ကရင္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္အတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား ဆက္လက္ ရွိေနသည့္ အေျခအေနမ်ားကုိ “Attacks on Peace” ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံရွိလူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားက ေဆြးေႏြးပြဲကုိ ထုိင္းႏုိင္ငံ ခ်င္းမုိင္ တကၠသုိလ္၌ ႏုိဝင္ဘာလ ၁၂ ရက္က ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။

ႏုိင္ငံတကာက လက္ရွိ တုိင္းရင္းသား နယ္ေျမမ်ားအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ အေျခအေနမ်ားကုိ သိရွိေစရန္ ရည္ရြယ္၍ ေဆြးေႏြးပြဲ က်င္းပရျခင္း ျဖစ္သည္ဟု လူ႔အခြင့္အေရးမ႑ိဳင္မွ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ နန္းခြန္လိတ္က KNG ကခ်င္သတင္းဌာန သုိ႔ ေျပာသည္။

“ကခ်င္နဲ႔ရွမ္းေျမာက္ဘက္ေတြမွာ စစ္တပ္ ထပ္ျဖည့္လာတယ္။ ကရင္ျပည္နယ္ ထဲမွာလည္း စစ္ပြဲထပ္ျဖစ္တယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳးိေဖာက္တာေတြေရာ ျဖစ္ေနတယ္၊ နုိင္ငံတကာအတုိင္းအဝုိင္းက အစုိးရကေန ေအာင္ျမင္ေန တေလာက္ ရွိၿပီလုိ႔ ျမင္တယ္။ ႏုိင္ငံတကာက sanction ေတြလည္း တခ်ဳိ႕ရုပ္သိမ္းလုိက္တယ္။ အစုိးရ အခ်င္းခ်င္း engagement ေတြပုိမ်ားလာတယ္။ ႏုိင္ငံတကာ ေထာက္ပံ့ မႈေတြလည္း ေနျပည္ေတာ္ ဘက္သြားတာ မ်ားတယ္။ တုိင္းရင္းသား နယ္ေျမထဲတကယ္ ျဖစ္ပ်က္ေနတာကုိ မေျပာၾကေတာ့ဘူး။ လက္ရွိ ဘာေတြျဖစ္ေနတယ္ဆုိတာကုိ ျပန္ၿပီးေျပာျပတာျဖစ္တယ္” ဟု သူက ေျပာသည္။

အဆိုပါ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ခ်င္းမုိင္တကၠသိုလ္မွ Dr Chayan Vaddhanaphuti ၊ ကခ်င္အမ်ဳိးသမီးအစည္းအရံုး (KWAT) မွ အေထြေထြ တြဲဖက္ အတြင္းေရးမွဴး ဂ်က္စီကာအင္ခြမ္၊ ရွမ္းလူ႔အခြင့္ အေရးမ႑ိဳင္ (SHRF)မွ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ နန္းခြန္လိတ္ႏွင့္ ကရင္သေဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ လူမႈေရးလႈပ္ရွားမႈကြန္ရက္အဖြဲ႔ (KESAN) မွ ဒါရုိက္တာ ေပါလ္ စိန္တြာ (Paul Sein Twa)ႏွင့္ Shan State Nationalities Youth (SSSNY) မွ ဒါရုိက္တာ နန္းခ်မ္ေတာင္း (Charm Tong) တုိ႔မွ ေဆြးေႏြးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ အစုိးရႏွင့္ လက္နက္ကုိင္ တုိင္းရင္းသားမ်ား တစ္ႏုိင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ေဆြးေႏြးေနေသာ္လည္း အစုိးရဘက္မွ စစ္အင္အား တုိးခ်ဲ႕မႈမ်ား၊ ထုိးစစ္ဆင္တုိက္ခုိက္မႈမ်ားကုိ ရပ္တန္႔ရန္ ေတာင္းဆုိလိုေၾကာင္း ေျပာဆုိသည္။

“အစုိးရက ေျပာင္းလဲမႈက အေကာင္းႀကီးဘဲ ျပမယ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ စုိးရိမ္တာက တကယ့္တကယ္ ေဒသခံေတြမွာ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ျပႆနာေတြ တုိက္ပြဲေတြ၊ ေနရာ ေရႊ႕ေျပာင္းတာေတြက သိဖုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေဖာ္ျပခ်င္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ ေဖာ္ျပတဲ့ နယ္ေျမမွာက လူ႔အခြင့္အေရး လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ လံုးဝ မရွိေတာ့ဘူးဆုိတာကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေျပာလုိ႔မရဘူး။ စားနပ္ ရိကၡာေထာက္ပံ့မႈကေတာ့ ခုထိ ရေနၿပီလား။ မရဘူးလားဆုိတာ မသိေသးဘူး” ဟု KESAN မွ ဒါရုိက္တာ ေပါလ္စိန္တြာ (Paul Sein Twa) က ေျပာသည္။

ထို႔ျပင္ ႏုိဝင္ဘာလ ၇ ရက္က ကရင္ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ (KRW) က ထုတ္ဝယ္ခဲ့ေသာ “Afraid to Go Home” အမည္ရွိ အစီရင္ခံစာကုိလည္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး အစီရင္ခံစာပါစက္တင္ဘာလ ၂၆ ရက္မွ ေအာက္တုိဘာလ ၁၇ ရက္ထိ ကရင္ျပည္နယ္ ဘာအံ့ႏွင့္ ဖာပြန္ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ မြန္ျပည္နယ္အတြင္း အစုိးရ လက္ေအာက္ခံ နယ္ျခား ေစာင့္တပ္ႏွင့္ဒီမိုကေရစီအက်ဳိးျပဳ ကရင့္ တပ္မေတာ္ (DKBA)တုိ႔အၾကား တုိက္ပြဲေၾကာင့္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ား ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ခဲ့ရသည့္ ဗီဒီယုိ မွတ္တမ္းကုိ ျပသခဲ့သည္။

ေဆြးေႏြးပြဲကုိ ခ်င္းမုိင္တကၠသုိလ္ရွိ Faculty of Social Sciences အစည္းအေဝး ခန္းမေဆာင္တြင္ ႏုိဝင္ဘာလလ မြန္းလြဲပုိင္း ၁ နာရီမွ ၄ နာရီထိ က်င္းပခဲ့ရာ ျပည္တြင္း ျပည္ပသတင္းေထာက္မ်ားႏွင့္ ျမန္မာ့အေရးေလ့လာသူမ်ား အပါအဝင္ စုစုေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။

Posted in: သတင္း